„მეზობელს ვუნახივარ იატაკზე უგონოდ დავარდნილი. კატასტროფის ცენტრის ავტომობილს წავუყვანივარ… მე არაფერი მახსოვს… ოპერაციას შვიდ საათზე მეტხანს აკეთებდნენ ქირურგები. საიქიოდან მომაბრუნეს… მაგრამ იქნებ, ასეთ ცხოვრებას ისევ სიკვდილი სჯობდა?!“ – გვითხრა ინტერვიუს დაწყებამდე ქალბატონმა ლეილამ – „ეს უკვე რიგით მეორე ოპერაცია იყო, რაც გასულ წელს გამიკეთდა – ჯერ მუცელი გამომფატრეს, მერე თავის ქალა გადამიხსნეს. ახლა, აი ასე, უღონოდ ვარ, დაჩიავებული. ორ კილოიან ტვირთსაც ვერ ვწევ.“

შვიდ წლამდე თედოს თითის განძრევაც კი არ შეეძლო. კრაზანას მისთვის თვალი რომც ამოეჭამა, ვერაფერს იზამდა. ექიმების სიტყვების თანახმად, გარდაუვალი სიკვდილი ელოდა, მაგრამ დედა ყოველ ჯერზე ახერხებდა მის საიქიოდან მობრუნებას! თქვენ წინაშეა მძიმედ დაავადებული და ძალიან უბედური, მშვენიერი ქართველი ვაჟკაცი თედო! შვიდ წლამდე ცოცხალმკვდარი ლოგინს იყო მიჯაჭვული. სავარაუდოდ, მშობიარობის დროს ბავშვი ხელიდან გაუვარდათ და დაუზიანდა თავის ტვინი, არადა სრულიად ჯანმრთელი დაიბადა! თედოს ოჯახს საშინელი, უდიდესი უბედურება დაატყდა თავს! ერთხელ ბიჭს თვალზე კრაზანა დააჯდა, მან კი ვერაფრით მოიშორა. ფუტკრებისგან განსხვავებით, კრაზანა უმიზეზოდ იკბინება. ისინი ბრაზიანი და აგრესიულები არიან! სასწაულია, რომ შორენა, ბიჭის დედა, მუდამ მის გვერდით არის. ერთი წამიც და თედო თვალის გარეშე დარჩებოდა! ღმერთო, ღმერთო, მეგობრებო, რამდენი ასეთი სამწუხარო ისტორია გსმენიათ ჩვენგან, საავადმყოფოებზე საქართველოში, განსაკუთრებით თბილისის ფარგლებს გარეთ

„გავიღვიძებ, დავჯდები… ვზივარ და ჩემს თავს ვეუბნები: „აბა, ჯერ კიდევ ცოცხალი ხარ? შევძლებთ დღეს თავის გართმევას? შეჭამ? წამოდი, მაღაზიაში წავიდეთ!“
და ასე – უკვე 11 წელი! მას შემდეგ, რაც ტელევიზორი გაფუჭდა, საერთოდ დავიკარგე. აღარ ვიცი, როდის თენდება, როდის ღამდება, ან რომელი საათია. ქუჩაში გავდივარ და ვინმეს ველოდები, რომ ვკითხო, დღეს რა დღეა, რომელი საათია, რა ხდება მსოფლიოში… მერე, ძალებს ვიკრებ, ჯოხს ვიღებ და უახლოეს მაღაზიაში მივდივარ პურის საყიდლად. ბრმა კი ვარ, მაგრამ ჭამა ხომ მინდა? მაღაზია თითქოს ახლოს არის, მაგრამ იქ მისასვლელად სამი საათი მჭირდება. ხან ძროხა მირქენს, ხან რაღაცას წამოვეგები, ვეცემი, ორიენტაციას ვკარგავ, გზიდან ვუხვევ…

„ტკივილი მსჭვალავს, ისევ და ისევ… და ყოველი ნაბიჯი წამებას ჰგავს…“ – ამბობს თეონა, 5 წლის დემეტრესა და 14 წლის ლუკას დედა. მისი თვალები ცრემლებით და უნუგეშო სასოწარკვეთილებით არის სავსე.
„ყველაფერი, რაც მიყვარს, ბეწვზე ჰკიდია… წელიწადზე მეტია, ექიმები დიაგნოზს ვერ მისვამენ, ჩვენ კი, უკვე სრულიად ყველაფერი კონსულტაციებზე, ანალიზებზე, გამოკვლევებზე დავხარჯეთ და დღემდე, ამას დასასრული არ უჩანს… ვაიმე, ვაიმე!“
თეონამ თვალები ცისკენ აღაპყრო და ლოყებზე ცრემლები ჩამოუგორდა.
„დედიკო, მე შენს თავს არავის დავუთმობ, არავის!“ – ამბობს 5 წლის დემეტრე და დედას ძლიერად ეხუტება.
რა არის გაფანტული სკლეროზი? თეონა ამ კითხვას ასე პასუხობს: „ხვალ, როდესაც გავიღვიძებ, არ ვიცი, მემახსოვრება თუ არა, რომ ეს ჩემი შვილები არიან…“

„თუ სიარული ვეღარ შევძელი, მუხლებზე ხოხვაც რომ მომიწიოს, ჩემს შვილიშვილებს არ მივატოვებ! არ დავუშვებ, რომ ცუდად იყვნენ! მე მათ არ დავტოვებ! უკანასკნელ ამოსუნთქვამდე მათ გვერდით ვიქნები და ყველაფერს გავაკეთებ იმისთვის, რომ მარტო არ დარჩნენ!“
8 წლის ჯონის, 11 წლის ლუკას და 12 წლის ნინოს მფარველი ანგელოზი ჰყავთ, სახელად ნუნუ. ის მათთვის ყველაფერია – დედაც, ბებიაც და მეგობარიც. მძიმე ცხოვრებაგამოვლილს და მძიმედ ავადმყოფს, მოვლა და ყურადღება თავად სჭირდება, მაგრამ მას მხრებზე მძიმე ტვირთი დააწვა – შვილიშვილების აღზრდა, რომლებსაც დედა აღარ ჰყავთ.

„ასეთი რამ როგორ შეიძლება?“ – იფიქრებთ თქვენ. მზია ძამუკაშვილმა ამ კითხვაზე პასუხი კარგად იცის. ის პირველად 9 წლის ასაკში მოკვდა, როცა დაბრმავდა. სამყარო გაუჩინარდა. ბავშვობა დასრულდა და დასრულდა სიცოცხლეც. მზიამ თავისი ოცნებები დამარხა და დაიტირა, მერე კი სხვა ცხოვრებისთვის აღდგა, – მარადიულ წყვდიადში. ცხოვრებას ხელის შეხებით სწავლობდა: სიარულს, კითხვას, ადამიანების ცნობას… სწავლობდა იმას, თუ როგორ არ სდომებოდა დიდი სიხარული… თუმცა ბოროტი დედინაცვალი-ბედი მისთვის სიყვარულის, დედობის სიხარულის და ბედნიერების მიცემას არც კი გეგმავდა.