„ეს ქვებისა და რკინის გროვაა, სახლი კი არა! საშიში ადგილია. ფრთხილად იყავით, ახლოს თუ ჩაუვლით! ნუ შეხვალთ, მაგრამ საკუთარი სულის ნაწილი დატოვეთ! ეს შენელებული მოქმედების ნაღმი ჩვენ უნდა შევაჩეროთ“ აი, ასეთ, ჩვენი ქვეყნისთვის სამარცხვინო დანგრეულ ნაგებობაში ორი მძიმედ დაავადებული ქალი ცხოვრობს: 64 წლის ასმათი და მისი სნეული ქალიშვილი! ერთ დღესაც ასმათი რომ წავიდეს იმ ქვეყნად, მაშინვე თან მიჰყვება თავისი უსაყვარლესი გოგოც, რომელიც სრულიად უმწეოა და ამქვეყნად არავის სჭირდება სხვას. ის სამი წლის ბავშვივით არის! მხოლოდ დედიკოს სიყვარული შეუძლია. დედა კი, რომელსაც თავად სჭირდება მოვლა, აბანავებს, აჭმევს და აძინებს თავის მძიმედ დაავადებულ შვილს.

გული დაგეწვებათ, როდესაც გაიგებთ, რა შეემთხვა ამ ახალგაზრდა ქალს: ირმა ჯანმრთელობას არასდროს უჩიოდა, ძიძად მუშაობდა. ერთ ავბედით დღეს ჩვეულებისამებრ დაიძინა, მაგრამ, რომ გაიღვიძა, განძრევა ვეღარ შეძლო. დამბლა დაეცა. საბრალო! 9 თვის განმავლობაში ქალი საწოლს იყო მიჯაჭვული. ლამის კივილი დაეწყო საშინელი ტკივილისა და უძლურებისგან… ექიმებმა სპონდილოზი – ხერხემლის დაზიანება დაუდგინეს. მისმა მეუღლემ ყველაფერი გაყიდა, რომ ოპერაცია გაეკეთებინა მისთვის. ქალის ცხოვრება დაუსრულებელ ტანჯვად და ტკივილად არის ქცეული, მამაკაცმა კი მთელი ცხოვრება მიუძღვნა მას. ღმერთმა ირმას არა მხოლოდ მძიმე განსაცდელი, არამედ მფარველი ანგელოზიც გამოუგზავნა — მეუღლე, ავთანდილი. მისი თავგანწირვა მართლაც პატივისცემას იმსახურებს. საწოლზე მიჯაჭვული, მძიმედ დაავადებული მეუღლის მოვლა, წამლების დაუსრულებლად მიღება, რეაბილიტაცია, უძილო ღამეები… უკვე ოთხი წელიწადია გრძელდება ასე. უსაზღვროა მისი სიყვარულის ძალა, როგორც ჩანს… ამჟამად, ოთახის ოთხი კედლით შემოიფარგლება ირმას სამყარო. მაგრამ, თუ დაეხმარებით, შესაძლებელია, ყველაფერი შეიცვალოს! ქალის მდგომარეობა რომ შემსუბუქდეს, აუცილებლად სჭირდება გამოკვლევების ჩატარება და დამხმარე თერაპია ძვირადღირებული მედიკამენტებით. სიარული რომ შეძლოს, რეგულარულ რეაბილიტაციას საჭიროებს. ირმას შეუძლია ტკივილის გარეშე ცხოვრება. აჩუქე იმედი მას!

აფხაზეთის ომი! დაიღუპა 10 ათასზე მეტი მშვიდობიანი ქართველი… დაიჭრა და დასახიჩრდა 10 ათასამდე კაცი, ხოლო აფხაზეთში მცხოვრები 300 ათასზე მეტი ქართველი სეპარატისტებმა საკუთარი სახლებიდან განდევნეს. 20 წლის ლიკა აფხაზეთის ომში დაჭრილ ჯარისკაცებს სისხლს წმენდდა და ჭრილობებს უხვევდა. დაღუპული მებრძოლების ცხედრებს ბრძოლის ველზე არ ტოვებდა. საკუთარი სიცოცხლის ფასად გამოჰქონდა ცხედრები, რათა მათ მშობლებს შვილის საფლავი მაინც ჰქონოდათ. ის პატარა გმირი გოგონა დღეს უკვე ქვრივი ქალია, რომელსაც არ სახლი აქვს, არც საკვები, არც მედიკამენტების საყიდელი ფული. გმირი ქალი ისეთივე პირობებში ცხოვრობს, როგორშიც მიუსაფარი ძაღლი. ეს საშინელი შენობა – ყოფილი ტუბდისპანსერია. აქ არც სინათლეა, არც გათბობა, არც ფანჯრები. კედლები კი ნესტისგან დამპალია. სწორედ ამ საშინელ შენობაში ცხოვრობს გმირი ლიკა, რომელმაც ბრძოლის ველზე უამრავი ჯარისკაცის სიცოცხლე გადაარჩინა და თავადაც სამშობლოს ერთიანობისთვის იბრძოდა. დღეს კი ამ სამშობლოში ერთი ნორმალური პატარა ოთახიც კი ვერ მოიძებნა ლიკასთვის. ღია ცის ქვეშ დარჩენილი ქალი იძულებული გახდა, თავად შესულიყო ამ მიტოვებულ შენობაში. ამ პალატებში ერთ დროს ტუბერკულოზით დაავადებული, სიკვდილთან მებრძოლი ხალხი იწვა. ის საშინელი პალატები დღეს გმირი ქალის ერთადერთი საცხოვრებელია. ღმერთო, ეს ხომ საშინელებაა!

როდესაც ოთარი და ციური შეუღლდნენ, ბევრჯერ წარმოიდგენდნენ ხოლმე საკუთარ თავს 40 წლის შემდეგ და მხიარულად კისკისებდნენ. ახალდაქორწინებული წყვილი სიბერეში საკუთარ თავს ხედავდა თბილ სახლში, ცხელი ჩაის ფინჯნით, ბევრი შვილითა და შვილიშვილით გარშემორტყმულს. ტკბილ სიბერეზე ოცნებობდნენ, ცხოვრების უკუღმართობამ კი სულ სხვანაირად დაატრიალა ამ ცოლ-ქმრის ბედი. მოემზადეთ, რასაც ახლა გიამბობთ, სულს აგიტირებთ!

საბა მხოლოდ 4 წლისაა. ბიჭს აქვს ბადურის საშიში დაავადება ­— რეტინოპათია, რამაც შეიძლება სულ რამდენიმე დღეში საბოლოოდ დააკარგვინოს მხედველობა. ამჟამად მხოლოდ ძალიან ახლო მანძილზე ხედავს. ირგვლივ კი ყველაფერი ბურუსით არის მოცული. მისი მხედველობა სწრაფად უარესდება და ამ პროცესის შეჩერება შეუძლებელია. საბას ცხოვრებაში ყველაზე ბედნიერი უნდა ყოფილიყო ის დღე, როდესაც ქვეყანას მოევლინა. მაგრამ სამშობიაროში გაიჟღერა სიტყვებმა, რომლებმაც გული მოუკლა დედას: „თქვენი შვილი არ სუნთქავს“. რეანიმაცია, ექიმები და გადარჩენისთვის უმძიმესი ბრძოლა სიცოცხლის პირველივე წამებიდან. სასწაულებრივად გადარჩა საბა. მაგრამ აღმოჩნდა, რომ ბავშვს თვალის თანდაყოლილი პრობლემა – ბადურის ჩამოშლა ჰქონდა. ბიჭუნამ მხედველობა დაკარგა.

ისე მოხდა, რომ ჩვენ, მეგობრებო, ამ მარტოხელა ცოლ-ქმრისთვის ყველაზე ახლობელი ადამიანები ვართ. მხოლოდ ჩვენი იმედი აქვთ, სხვა არავის. მძიმედ დაავადებულ დალის და აკაკის არც სახლი აქვთ, არც წამლები და არც საკვები. ყველაფერი რაც გააჩნდათ, მკურნალობისთვის გაყიდეს. იძულებული გახდნენ, ერთი სახლიდან მეორეში იხეტიალონ, რომ არ იხადონ ქირა. დალი (60 წლის): „ჩვენი მეზობლები რომ არა, დიდი ხანია აღარ ვიარსებებდით ამქვეყნად, შიმშილით ან სიცივით დავიხოცებოდით. ყველაზე გულკეთილი ქალია თეა, ლუკმა პურსა და შეშას გვიზიარებს. არადა, თავადაც ხომ ოჯახი ჰყავს, მრავალშვილიანი დედაა. ძალიან მადლობელი ვართ მისი. ღმერთმა დალოცოს! საკუთარი შვილები არ გვყავს, საერთოდ არავინ გვყავს, ვინც იზრუნებს ჩვენზე.“ განა, რამდენ ტკივილს და განსაცდელს შეიძლება გაუძლოს ადამიანმა?