ეს ჩემი სიყვარულია! მას თამთა ჰქვია! ჩვენ ერთმანეთი მთელი გულით გვიყვარს! მე მას არასდროს მივატოვებ! გულკეთილი ადამიანების დახმარება ძალიან, ძალიან გვჭირდება! „მეც, რა თქმა უნდა, ჩემი მძიმედ დაავადებული და უსუსური გოგონა ავირჩიე! მე ხომ, დედა ვარ! ის ერთადერთია ჩემთვის! – გვიამბობს როზა, მძიმედ დაავადებული გოგონას დედა. – უკვე 33 წელია ერთნი ვართ და ვერ ვძლებთ უერთმანეთოდ!“ როზა (დედა): სანამ თამთა 7 წლის გახდებოდა, მთელი ძალებით მისი ჯანმრთელობისთვის ვიბრძოდი. გავყიდე ყველაფერი, რაც ძვირფასი გამაჩნდა, ჭურჭელიც კი. მაგრამ, ჩემს გოგონას ცერებრული დამბლა აქვს დაბადებიდან. ვერ დადის, ვერ ლაპარაკობს და ხელებს ვერ ამოძრავებს. მაგრამ, ასეთი დაავადების მიუხედავად, მოხდა სასწაული! გონიერია და ყველაფერი ესმის! მოსიყვარულე გული აქვს! ჩემი საბრალო გოგონა! როგორია იმისი ცოდნა, რომ ეტლში უნდა იჯდე ცხოვრების ბოლომდე!..

მთელი ამ წლების განმავლობაში, ნანის ბევრი საწყენი სიტყვის მოსმენა მოუხდა, რომელიც ხანდახან, ფიზიკურ ტკივილზე უფრო მტანჯველია ადამიანისთვის. „მახინჯი“, „მოღრეცილი“… ყველას ვერც გაიხსენებს. ახლა, ის არის 65 წლის ძლიერი ქალი. მტკივნეული სიტყვების აღარ ეშინია, მაგრამ მწარე სიტყვებით მიყენებული ჭრილობები დღემდე არ მოუშუშდა.

მანიაკი მამა ქუჩაში მათხოვრობას აიძულებდა მძიმედ დაავადებულ შვილს. შეგროვებული ფულით კი, პირუტყვივით სვამდა და რკინის ჯოხით სცემდა ბიჭს. ეს ჩვენი ახალი პრობლემაა მეგობრებო! ძალიან რთული შემთხვევაა! 21 წლის გიორგი დაუნის სინდრომით დაიბადა. ვერ დადის, ვერ ლაპარაკობს, გონებრივი განვითარება კი, დაახლოებით სამი წლის ბავშვის აქვს. ბიჭის საცხოვრებელი ნესტიანი სარდაფია, სადაც ვირთხები ბუდობენ. მისი საწოლი კი ისეთია, რომ ქუჩის ძაღლიც არ დაწვებოდა. ჟანგიანი საწოლიდან ამოშვერილი მავთულები ტკივილს აყენებს გიორგის. ჭერიდან ჩამოსული წვიმის წყალი ასველებს, როდესაც სძინავს.

მშობიარობის მერე ახალგაზრდა ქალს, ელისოს, ვაჟის გაჩენის სასიხარულო ამბის ნაცვლად, უთხრეს: „ვაიმე, დედიკო, არ გაგიმართლათ! მძიმედ დაავადებულია თქვენი ბიჭუნა. დატოვეთ. სამეცნიერო კვლევით ინსტიტუტს ჩააბარეთ. ძალიან გაგიჭირდებათ მასთან ერთად. მაინც ვერ გადარჩება…“ სწორედ ამ სიტყვებით დაიწყო ქალის ლამაზი და უდარდელი ცხოვრების ნგრევა. და აი, უკვე 25 წელია, ტკივილი და უსაზღვრო დარდი გულს უკლავს. ელისო: „აქ დატოვეთ, კვლევით ინსტიტუტში“ — ასე მირჩიეს, ჩემს შვილზე ექსპერიმენტების ჩატარების იმედი ჰქონდათ. მე კი ვერ დავუშვებდი იმას, რომ ჩემი ბიჭი საცდელ ბაჭიად ექციათ. მას შემდეგ სახლი გავყიდე, თანხა ვისესხე, სად არ დამყავდა ბავშვი! იმ ექიმების კი, ვინც მეუბნებოდა, რომ გიორგის მდგომარეობა უიმედო იყო, ყურსაც არ ვუგდებდი. მაგრამ, როდესაც სახსრები ამოგვეწურა, ექიმებმა გვითხრეს, რომ ცერებრული დამბლა არ იკურნება! მათი განაჩენი ასეთი იყო! ახლა ის 25 წლისაა და ერთი სიტყვაც არ უთქვამს დღემდე. იმასაც ვერ მაგებინებს, რა სტკივა!

„უკვე მკვდარი ვარ, მკვდრისგან მხოლოდ იმით განვსხვავდები, რომ ცივ საფლავში არ ვწევარ, შავი მიწა ჯერ არ დამაყარეს. 20 წელიწადზე მეტია, საწოლს ვარ მიჯაჭვული, ფეხები არ მემორჩილება, ხელებს ძლივს ვამოძრავებ, მაგრამ ვერაფრით შევეგუე ასეთ მდგომარეობას! სიზმარში ვხედავ ხოლმე, როგორ დავდივარ, მდინარეში როგორ ვბანაობ, მეგობრებთან ერთად ვთამაშობ ფეხბურთს, მერე კი თვალებს ვახელ, ვცდილობ ხელ-ფეხის გამოძრავებას, მაგრამ არაფერი გამომდის… გულის ტკივილით ვაცნობიერებ, რომ ეს მხოლოდ სიზმარი იყო, ძალიან ვდარდობ, თითქოს უზარმაზარი ბურთი მეჩხირება ყელში და მახრჩობს. თითქოს ჩემივე სხეულის ტყვე ვარ“ – გვიამბობს 50 წლის მამუკა სოლომნიშვილი. კაცს თვალზე ცრემლი აქვს მომდგარი, დამალვას ცდილობს, მაგრამ სასოწარკვეთილება მაინც ჟღერს მის თითოეულ სიტყვაში.

„მე თუ დღეს მოვკვდი, ჩემი შვილიშვილიც მეორე დღეს მომყვება უკან ან შეიძლება, ცოცხლად დამარხონ ჩემთან ერთად. იმიტომ, რომ ის არავის სჭირდება ჩემს გარდა! არავის უნდა… დედამაც და მამამაც, ორივემ მიატოვეს. მიაგდეს ავადმყოფი ბავშვი და ბედნიერება სხვაგან ნახეს.“ – ამბობს მალარდო და თვალებს მალავს. რცხვენია მძიმედ ავადმყოფი სოსოს მშობლების საქციელის გამო. ვის რაში სჭირდება ავადმყოფი? ისინი კი, ჯერ ახალგაზრდები არიან, კიდევ ეყოლებათ ჯანმრთელი შვილები!