ქერტლი – მიზეზები და მკურნალობა

ქერტლი არის ეპიდერმისის პატარა ფანტელები, რომლებიც აქერცლის შემდეგ რჩება თავის თმიან ნაწილზე. ამ არასასიამოვნო მდგომარეობას თითქმის ყველა ადამიანი აწყდება. ეს პატარა ფანტელები ეპიდერმისის ძირითადი უჯრედების დაჩქარებული ზრდის გამო წარმოიქმნება კანის უჯრედული შრის განახლების პროცესში.

ქერტლი ითვლება სებორეული დერმატიტის მსუბუქ გამოვლინებად. ის არ არის გადამდები, ყველაზე ხშირად გვხვდება 15-25 წლის ადამიანებში და ძალიან იშვიათად ხანდაზმულებში. არსებობს მოსაზრება, რომ ეს არის პირადი ჰიგიენის წესების დაუცველობის შედეგი. თუმცა, უმეტეს შემთხვევაში, დერმატოლოგები ამ მდგომარეობას განსაზღვრავენ როგორც დაავადების შედეგს.

წარმოშობის მიზეზები და მაპროვოცირებელი ფაქტორები

ქერტლი თავისთავად არასდროს ჩნდება, ამისთვის ყოველთვის არის გარკვეული მიზეზები. უმთავრესად მიჩნეულია სკალპის დაზიანება Malassezia furfur-ის გვარის საფუარა სოკოთი (Pityrosporum ovale). ამ სოკოების საყვარელი ადგილები არის კანის ის ნაწილები, სადაც დიდი რაოდენობით კანის ცხიმია.

მიდრეკილების ფაქტორებს შორის შეიძლება აღინიშნოს:

მემკვიდრეობა — თუ ოჯახში არიან ადამიანები, რომლებსაც ეს პრობლემა აწუხებთ, მაშინ დიდია ალბათობა, რომ ბავშვებსაც ჰქონდეთ ის;

ცხიმოვანი ჯირკვლების გაზრდილი აქტივობა, განსაკუთრებით მოზარდობის პერიოდში სქესობრივი ჰორმონების გააქტიურების დაწყებით;

სებორეა — ცხიმის ჭარბად წარმოქმნა;

ნერვული სისტემის დაავადებები;

გარკვეული მედიკამენტების მიღება, რომლებიც გამოიყენება ფსიქიკური დაავადებების სამკურნალოდ;

ემოციური გადატვირთვა;

ნაწლავების დისბაქტერიოზი;

საჭმლის მომნელებელი ტრაქტის დაავადებები;

ავიტამინოზი;

შაქრიანი დიაბეტი;

ქიმიური საშუალებების გამოყენება და თერმული ზემოქმედება თავის კანზე.

კიდევ რატომ ჩნდება ქერტლი? ეს შეიძლება მოხდეს იაფი და დაბალი ხარისხის შამპუნების გამოყენებისას, რომლებიც შეიცავს აგრესიულ ზედაპირულად აქტიურ ნივთიერებებს და ასევე შეიძლება იყოს თმის ძალიან ხშირად ან, პირიქით, ძალიან იშვიათად დაბანის შედეგი.

მცირეწლოვან ბავშვებში ქერტლი ხშირად არის ალერგიული რეაქციის, ასევე თავის კანის მოვლის საშუალებების არასწორი არჩევანის შედეგი. მოზარდებში ის ასოცირდება გარდამავალ პერიოდთან და ჰორმონალური სისტემის გაზრდილ აქტივობასთან. ხშირად ის დიაგნოზირებულია სახის ზედმეტად ცხიმიან კანთან, ასევე აკნესთან ერთად.

სიმპტომები

ქერტლის სიმპტომების იდენტიფიცირება მარტივია. ის შეუმჩნეველი არ რჩება და ამ დიაგნოზის მქონე ადამიანებისთვის ნამდვილი ესთეტიკური პრობლემაა. თმის გადაჭარბებული დაბანა და ვარცხნა, ასევე ფენი, სხვა ქიმიური და თერმული პროდუქტების გამოყენება მხოლოდ ამწვავებს არსებულ პრობლემას.

ქერტლის ნიშნები განსაკუთრებით შესამჩნევია მუქი თმების მქონე ადამიანებში, ვინაიდან ასეთ ფონზე თეთრი ფანტელები აშკარად ჩანს როგორც მთელ თავის კანზე, ასევე თმის სიგრძეზე. ძირითადი სიმპტომებია ცხიმიანი თმა და სკალპის აქერცვლა დიდი რაოდენობით კანის ფანტელებით. პაციენტები ასევე აღნიშნავენ ძლიერ ქავილს, სიწითლეს და კანის მომატებულ მგრძნობელობას. ზოგიერთ ადამიანს ეწყება თმის ცვენა.

ფანტელების დიდი რაოდენობა თმასა და ტანსაცმელზე აშკარა ნიშანია იმისა, რომ ჩვეულებრივი შამპუნები პრობლემას ვერ უმკლავდებიან. უფრო მეტიც, მათი დაგროვება ყველგან არ შეინიშნება, არამედ მხოლოდ გაზრდილი წნევის ადგილებში და შუბლის მიდამოში.

გართულებები

თუ თავის კანის ქერტლს არ მკურნალობენ, მაშინ მომავალში, პროცესის გაუარესებისას, შეიძლება განვითარდეს ყველა სახის გართულება. მათ სიაში შედის:

სებოფსორიაზი აქერცლილი ადგილების სხეულის სხვა უბნებზე გადასვლით.

თმის ცვენა გამოწვეული ქერცლებით, რომლებიც ბლოკავს თმის ფოლიკულებს, რაც ხელს უშლის მათ ჟანგბადის მიღებაში. ზოგჯერ ეს იწვევს თმის ფოლიკულების სიკვდილს, შემდეგ კი სიმელოტე იწყება იმ ადგილებში, სადაც კონცენტრირებულია ასეთი მკვდარი ქსოვილი.

პიოდერმია, როგორც ფრჩხილებით კანის მუდმივი ფხანის შედეგი. ინფექცია ხვდება ჭრილობებში, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს დაჩირქება ფურუნკულებისა და აბსცესების წარმოქმნით.

ცხიმოვანი კისტა, რომელიც ვითარდება მისი სადინარის ბლოკირების გამო და ჯირკვლის მთელი სეკრეტი გროვდება მასში.

ეს ყველაფერი იწვევს ძლიერ ფსიქოემოციურ დისკომფორტს და ასეთი დიაგნოზის მქონე ადამიანი ცდილობს ნაკლებად გამოჩნდეს საზოგადოებაში. ყოველდღიური თმის დაბანის შემთხვევაშიც კი პრობლემა გადაუჭრელი რჩება.

მკურნალობა

როგორ მოვიშოროთ ქერტლი სამუდამოდ? სამწუხაროდ, ამ კითხვაზე ცალსახა პასუხი არ არსებობს. პირველი, რაც უნდა გააკეთოთ, არის დაავადების მიზეზის იდენტიფიცირება და აღმოფხვრა.

ქერტლის მკურნალობა ტარდება სახლში სპეციალური შამპუნების გამოყენებით, რომლებიც მხოლოდ აფთიაქში უნდა იყიდოთ. თქვენ უნდა გამოიყენოთ მხოლოდ ქერტლის საწინააღმდეგო თერაპიული შამპუნი. ამით თმა კვირაში ორჯერ უნდა დაიბანოთ და პროდუქტი არა მხოლოდ თმაზე წაისვათ, არამედ საფუძვლიანად შეიზილოთ თავის კანში, გაიჩეროთ 5-10 წუთი და შემდეგ ჩამოიბანოთ წყლით. ასევე არსებობს ქერტლის საწინააღმდეგო საპონი, რომელიც შეიძლება შეიცავდეს იმავე სამკურნალო ინგრედიენტებს, რასაც შამპუნები. ყველაზე ხშირად, ექიმები ურჩევენ ტარისა და სულსენის გამოყენებას.

თუ ასეთი მკურნალობის შედეგად 3 კვირის შემდეგ კანის ფანტელების რაოდენობა არ შემცირდება ან ისინი მთლიანად არ გაქრება, უნდა მიმართოთ ექიმს.

კიდევ რა უნდა გავაკეთოთ, თუ ქერტლი გაგვიჩნდება? ქერტლის საწინააღმდეგო საშუალებებს შეიძლება დაემატოს დაბალანსებული დიეტა და ცხიმოვან და ტკბილ საკვებზე უარის თქმა. დიეტა უნდა შეიცავდეს ფერმენტირებულ რძის პროდუქტებს, ასევე ვიტამინ-მინერალურ კომპლექსებს და უჯრედისს.

პრევენცია

სამწუხაროდ, ქერტლის თავიდან ასაცილებლად ნამდვილად ეფექტური ზომები არ არსებობს. მიუხედავად იმისა, რომ არ არის რთული ძირითადი სიმპტომის, თმიდან ფანტელების მოშორება, აუცილებელია დაავადების გამომწვევი მიზეზის იდენტიფიცირება და აღმოფხვრა. დერმატოლოგის რეკომენდაციით, აუცილებელია თმის ხშირი დაბანა შერჩეული შამპუნით, სწორი კვება, მძიმე სტრესის თავიდან აცილება და ცუდი ჩვევების მიტოვება. თუ დროულად არ დაიწყებთ მკურნალობას, დროთა განმავლობაში ეს პრობლემა უფრო მძიმე ფორმაში — დერმატიტში გადაიზრდება.