ზამთარში რატომ გვაქვს სურვილი, მეტი ტკბილეული რომ მივირთვათ, როგორ ავიცილოთ თავიდან შოკოლადის ზედმეტი მოხმარება და ჯანმრთელობას ზიანი არ მივაყენოთ?
ტკბილეულის მირთმევით მიღებული სიამოვნება და ამ პროცესის შედეგად ტვინში მიმდინარე რეაქციები ჰგავს იმ განცდებს, რაც გვიჩნდება ჩახუტებისას, შინაურ ცხოველებთან თამაშისას ან საყვარელი მუსიკის მოსმენისას.
რატომ არის შაქარი საზიანო და მის ჭარბად მიღებას რატომ უნდა მოვერიდოთ
აი, რა ზიანი შეიძლება მოგვაყენოს შაქრის ჭარბმა მოხმარებამ:
- ხელს უწყობს წონის მატებას და, შედეგად, შეიძლება სიმსუქნის განვითარებას შეუწყოს ხელი.
- იწვევს კარიესს. შაქარი შეიძლება კბილებზე დარჩეს და პირის ღრუში მავნე ბაქტერიების საკვებად იქცეს, რაც ნადების წარმოქმნას იწვევს. ეს ბაქტერიები წარმოქმნიან მჟავებს, რომლებიც ანადგურებენ კბილის მინანქარს, რაც იწვევს კბილების გაფუჭებას.
- უარყოფითად მოქმედებს ტვინის მუშაობაზე. შაქრის გადაჭარბებული მოხმარება დაკავშირებულია კოგნიტური უნარების დაქვეითებასთან და დეგენერაციულ დარღვევებთან, როგორიცაა ალცჰეიმერის დაავადება და დემენცია. შაქრის შემცველი საკვების მოხმარებამ შეიძლება ასაკის მიუხედავად, მეხსიერების და კოგნიტური უნარების დაქვეითება გამოიწვიოს. ეს შეიძლება იყოს გამოწვეული ცხიმისა და შაქრის უარყოფითი ზემოქმედებით ცენტრალურ ნერვულ სისტემასა და ჰიპოკამპზე, ტვინის იმ არეალზე, რომელიც გარკვეული ტიპის მეხსიერებას და შიმშილზე რეაქციას აკონტროლებს.
- ზრდის გარკვეული დაავადებების რისკს, როგორიცაა მე-2 ტიპის დიაბეტი, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები, ღვიძლის ცხიმოვანი დაავადება, კიბოს გარკვეული ტიპები და მაღალი წნევა.
როგორ მოვიქცეთ, ტკბილეულის ჭამის სურვილს რომ გავუმკლავდეთ
ექიმები გვირჩევენ ჯერ გავაანალიზოთ, ნამდვილი შიმშილი თუ ემოციური შიმშილი გვაწუხებს. თუ მართლა გვშია, უნდა ვჭამოთ. თუ ეს ემოციური შიმშილია, მაშინ აჯობებს დავფიქრდეთ ტკბილეულის ჭამის სურვილი რა ემოციებმა გამოიწვია.
ახლა კი, კარგი ამბები: შაქრისკენ ლტოლვა შეიძლება შემცირდეს შემდეგი წესების დაცვით:
- ტკბილეულის ჭამის ჩვევა მხიარული აქტივობით ან უფრო სასარგებლო სასუსნავებით ჩაანაცვლეთ. გაესაუბრეთ მეგობარს ტელეფონით, უყურეთ თქვენს საყვარელ შოუს ან სერიალს, მოსადუნებელი აბაზანა მიიღეთ. შეგიძლიათ, ხილი ან ერთი მუჭა თხილი რომ მიირთვათ, უკოფეინო ჩაი დალიოთ (მცენარეული ჩაი, როიბოსი ან ჰიბისკუსი გამოგადგებათ).
- შფოთვისა და სტრესის მართვის საკუთარ ხერხს უნდა მიაკვლიოთ. ეს შეიძლება იყოს მედიტაცია, სუნთქვის ტექნიკა, სპორტი ან ხელსაქმე (როგორიცაა ქსოვა).
- რეგულარულად ივარჯიშეთ. ფიზიკური აქტივობა დოფამინისა და ენდორფინის გამომუშავებას ასტიმულირებს, რაც დადებითად მოქმედებს თქვენს განწყობაზე.
- საკმარისი ძილი. დაიძინეთ და ერთსა და იმავე დროს. დაიცავით ძილის ჰიგიენა – წინასწარ გამორთეთ გაჯეტები, გამოიყენეთ ბლექაუთ ფარდები და ბერუშები, თუ ისეთ ოთახში გძინავთ, სადაც სიჩუმე არ არის.
- დალიეთ მეტი სითხე. ხანდახან, წყურვილს აღვიქვამთ როგორც შიმშილს. როდესაც მოგინდებათ, რაიმე ტკბილეული რომ მიირთვათ, ჯერ ერთი ჭიქა წყალი დალიეთ.
აქ ჩამოთვლილია რამდენიმე პროდუქტი, რომლითაც შეგვიძლია, ტკბილეული რომ ჩავანაცვლოთ:
- ახალი ხილი ან ჩირეული, რომელიც ბუნებრივ შაქარს შეიცავს და ტკბილეულის ჭამის სურვილის დაქვეითებას უწყობს ხელს. ამავდროულად, დიდი რაოდენობით ბოჭკოსა და მიკროელემენტებს გვაწვდის.
- თხილეული და თესლეული. ეს საკვები ცილებს, ჯანსაღ ცხიმებსა და ბოჭკოს შეიცავს.
- ბერძნული იოგურტი დამატებული ახალი კენკრით ან ხილით. სწრაფად ანაყრებს და დიდი რაოდენობით ცილას, ნაწლავებისთვის სასარგებლო პრობიოტიკებს, ვიტამინებსა და კალციუმს შეიცავს.
- მთლიანი მარცვლეულის კრეკერი ყველით. სწრაფად ანაყრებს. ეს საკვები მდიდარია ცილებით, ჯანსაღი ცხიმებითა და რთული ნახშირწყლებით.
რა რაოდენობის ტკბილეული შეგვიძლია მივირთვათ დღეში ჯანმრთელობისთვის საზიანო რომ არ იყოს
ექიმების რეკომენდაციით, მოზრდილებმა კალორიების მთლიანი დღიური ნორმის 10 პროცენტზე ნაკლები მოიხმარონ, რაც 2080 კალორიაზე გათვლით, 52 გრამ დამატებულ შაქარს შეადგენს. იდეალურ შემთხვევაში, ეს მაჩვენებელი უნდა შემცირდეს 5 პროცენტამდე, რაც უდრის შვიდ შაქრის კუბს.
თავისუფალი შაქრის შემცველი პროდუქტებია ტკბილეული, სოუსები, მზა საუზმე, ტკბილი იოგურტები და ტკბილი რძიანი სასმელები, ზოგიერთი გაზიანი სასმელი და წვენები. ამ პროდუქტების მოხმარება უნდა შემცირდეს პირველ რიგში.