– ზლუქუნებს 53 წლის ნონა ტურაშვილი. ხმა გამუდმებით უწყდება, მთელი ძალით ცდილობს ცრემლების შეკავებას, მაგრამ, რაღაც მომენტში, საბრალო ქალი თავს ვეღარ იკავებს, სახეს ხელებში რგავს და მწარედ ტირილს იწყებს. ეჰ, რამხელა მწუხარება და ტკივილია ამ ცრემლებში! ქალი ტირილს აგრძელებს...

მეგობრებო, როდესაც ნახავთ, როგორ ცხოვრობს ეს საბრალო ხალხი, ნამდვილად შეძრწუნდებით. ისინი კეთროვნები არიან. არა ჩვენთვის კი არა, - ადამიანებისთვის, რომლებმაც იციან, რომ ღმერთი არსებობს, - არამედ ჩინოვნიკებისთვის, რომლებიც ვალდებულები არიან, რომ ხალხს დაეხმარონ! ნუთუ მათ ჩვენც მივატოვებთ და ზურგს ვაქცევთ გასაჭირში? უბრალოდ შეხედეთ ამ ფოტოს!

მარიამს ძალიან უჭირს. ის ავადაა. ის სხვებს არ ჰგავს. თანატოლების მსგავსად, წერა-კითხვა და ოცნება მასაც შეუძლია, სიარული კი არა. ბავშვობიდან! წარმოგიდგენიათ, მეგობრებო, როგორია ამ ტანჯვის ყურება მისი ოჯახისთვის, თანაც - სრულ სიღარიბეში?! ისინი იმდენად ღარიბები არიან, რომ მას ვერაფრით ეხმარებიან.

ამ ზღაპრისთვის მსგავსი დასასრული პირდაპირ ზედგამოჭრილი იქნებოდა. რა იყო, არ გჯერათ? მაშინ რამდენიმე წუთი გამოყავით ყველა იმ საშინელების წასაკითხად, რომელიც მოხუცი, ავადმყოფი დედისა და მისი მოსიყვარულე შვილის ცხოვრებას ეხება.

„ზოგჯერ მესიზმრება, რომ ისევ დავდივარ... მერე თვალებს ვახელ და ვცდილობ ხელ-ფეხი გავანძრიო, მაგრამ არ გამომდის... ტკივილით ვაცნობიერებ, რომ ეს ყველაფერი მხოლოდ სიზმარი იყო და გულზე სევდა მაწვება... თითქოს საკუთარი სხეულის ტყვედ ვიქეცი“, - გვიყვება 31 წლის გოგა ბერიშვილი და თვალებზე ცრემლები ადგება; მათ დამალვას ცდილობს, მაგრამ მის ყოველ სიტყვაში სასოწარკვეთა ისმის.

„მეშვიდედ მივდივარ ოპერაციაზე, რომელიც ფაქტობრივად გარდაუვალი სიკვდილით მემუქრება! კლინიკური სიკვდილი ოთხჯერ გადავიტანე... დიახ, მზად ვარ მოვკვდე, ოღონდ ჩემმა შვილმა იცოცხლოს; მაგრამ კეთილო ხალხო, ჩემ გარეშე ის როგორ იქნება?! ასე ნაზად მას ვინ აკოცებს? მშობელი დედასავით გულში ვინ ჩაიკრავს? სიცოცხლე შემინარჩუნე, ღმერთო!“ - უფალს ევედრება ქალი. „ღმერთმა ქნას, ოპერაციამ წარმატებით ჩაიაროს“, - მეუბნება გმირი ქალი, სახელად ლელა. აი, ვინ დაიმსახურა გმირობის ორდენი საქართველოში!

„გავიღვიძებ, დავჯდები... ვზივარ და ჩემს თავს ვეუბნები: „აბა, ჯერ კიდევ ცოცხალი ხარ? შევძლებთ დღეს თავის გართმევას? შეჭამ? წამოდი, მაღაზიაში წავიდეთ!“ და ასე - უკვე 11 წელი! მას შემდეგ, რაც ტელევიზორი გაფუჭდა, საერთოდ დავიკარგე. აღარ ვიცი, როდის თენდება, როდის ღამდება, ან რომელი საათია. ქუჩაში გავდივარ და ვინმეს ველოდები, რომ ვკითხო, დღეს რა დღეა, რომელი საათია, რა ხდება მსოფლიოში... მერე, ძალებს ვიკრებ, ჯოხს ვიღებ და უახლოეს მაღაზიაში მივდივარ პურის საყიდლად. ბრმა კი ვარ, მაგრამ ჭამა ხომ მინდა? მაღაზია თითქოს ახლოს არის, მაგრამ იქ მისასვლელად სამი საათი მჭირდება. ხან ძროხა მირქენს, ხან რაღაცას წამოვეგები, ვეცემი, ორიენტაციას ვკარგავ, გზიდან ვუხვევ...

„მთელი ცხოვრება ვმუშაობდი, გადარჩენისთვის ვიბრძოდი... ამ წყეულმა სენმა კი გამტეხა და ლუკმა პურის შოვნის შესაძლებლობა წამართვა“, - მძიმედ ოხრავს ლელა (51 წლის). 43 წლის ასაკში, როდესაც საბრალო ქალი მშენებლობაზე მუშაობდა, მას თავში დიდი ფიცარი დაეცა. მალე მას ინსულტმა დაარტყა... მეტყველების უნარი ლელას დიდი ხნით ჰქონდა წართმეული. შედეგად ის შშმ პირია, ერთი ნაქირავები ბინიდან მეორეში დახეტიალობს, საშინელ პირობებში ცხოვრობს და მარტოობით, შიმშილითა და სიცივით იტანჯება... მას საერთოდ არავინ ჰყავს, ვისაც ის დახმარებისთვის მიმართავდა.

„ტკივილი მსჭვალავს, ისევ და ისევ... და ყოველი ნაბიჯი წამებას ჰგავს...“ - ამბობს თეონა, 5 წლის დემეტრესა და 14 წლის ლუკას დედა. მისი თვალები ცრემლებით და უნუგეშო სასოწარკვეთილებით არის სავსე. „ყველაფერი, რაც მიყვარს, ბეწვზე ჰკიდია... წელიწადზე მეტია, ექიმები დიაგნოზს ვერ მისვამენ, ჩვენ კი, უკვე სრულიად ყველაფერი კონსულტაციებზე, ანალიზებზე, გამოკვლევებზე დავხარჯეთ და დღემდე, ამას დასასრული არ უჩანს... ვაიმე, ვაიმე!“ თეონამ თვალები ცისკენ აღაპყრო და ლოყებზე ცრემლები ჩამოუგორდა. „დედიკო, მე შენს თავს არავის დავუთმობ, არავის!“ - ამბობს 5 წლის დემეტრე და დედას ძლიერად ეხუტება. რა არის გაფანტული სკლეროზი? თეონა ამ კითხვას ასე პასუხობს: „ხვალ, როდესაც გავიღვიძებ, არ ვიცი, მემახსოვრება თუ არა, რომ ეს ჩემი შვილები არიან...“

გიორგი ვარდიაშვილი 38 წლის არის. აქედან 18 წელი იგი უმძიმეს ვითარებაში იმყოფება, რომელსაც „საიქიოდან დაბრუნებას“ თუ დაარქმევ...

საგზაო შემთხვევას 14 ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა. გადარჩა მხოლოდ ერთი - 18 წლის ლევან სოგომონოვი.

სოციალური შემწეობა და პენსია - ეს არის ჩვენი შემოსავალი. წამლებზე ფული არ გვყოფნის და ძალიან გვიჭირს.

«როდესაც სკოლიდან ვბრუნდები და ქუჩაში „სასწრაფოს“ სირენის ხმა მესმის, ისე მგონია, რომ დედაჩემი კვლავ ცუდად გახდა და შეიძლება ცოცხალი არ დამხვდეს...“.

ჩიხრაძეების ოჯახი გაუსაძლის პირობებში ცხოვრობს. მათი მძიმე ყოფა არავის აინტერესებს...

მათი ქოხი, ავარიულ მდგომარეობაშია: იატაკი ყანყალებს, კედლები დაბზარულია, სახურავიდან წვიმა ჩამოდის...